Silgi Yazıları Nasıl Siler?

Bir kurşun kalemin yazı yazan kısmı kurşun değil, grafittir. Grafit ise bir nevi karbon bileşimidir. Yazı yazarken kurşun kalemin kâğıt üzerine bıraktığı iz, ucundaki karbonun kâğıt tarafından aşındırılıp tutulan kısmıdır.

Kâğıdın üzerindeki kurşun kalem izlerine mikroskopla bakıldığında 2 ila 10 mikrometre, yani bir saç kılından 6 kez küçük çapta kumlu, köşeli taneciklerden oluştuğu görülür. Kurşun kalem izini oluşturan bu minik grafit noktaları, kâğıdın yüzeyinin biraz altında, kâğıdın lifleri ile iç içe geçmiş durumdadırlar.

Silginin kâğıdın liflerine karışmış bu grafit parçacıklarını çekip çıkarması, silgi ile kâğıt arasındaki sürtünmenin yarattığı bir aşınmadır. Lastik silgi, yumuşaklığı sayesinde kâğıt liflerine nüfuz eder, kâğıdı aşındırıp, çok ince bir tabakasını kaldırırken grafit parçalarını da çekip çıkarır.

Bir kâğıttaki yazıyı sildikten sonra, kâğıt üzerinde biriken parçacıklara mikroskopla 200 kere büyütülüp bakıldığında, bunların içine grafit konulmuş sigara böreği ruloları halinde olduklarını görürüz. Grafit parçalarının bir kısmı da lastiğin üzerine yapışıp kaldığından silginin kullanılan yerinin rengi de koyulaşır.

Sonuç olarak silgi sadece yumuşak bir lastiktir. Kâğıdı olduğu gibi bırakıp, sadece yazıları silmez. Ovalama ve aşındırma prensibine göre çalıştığından kâğıdın bir tabakasını da yerinden çıkarır. Bu nedenle aynı yere yazılan yazı tekrar tekrar silinemez, birkaç siliş sonunda kâğıdın o yerinde bir delik meydana gelir.

Kâğıda yazılan yazı hemen anında silgi ile silinirse, kolaylıkla çıkar. Eğer aradan bir süre geçmişse ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın, ne kadar sert bir silgi kullanılırsa kullanılsın, çizgi tam anlamıyla çıkmaz; muhakkak kâğıtta iz bırakır. Bunun sebebi kalemdeki grafitin mumlu bir özelliğe sahip olmasıdır.

Yazıyı yazarken bu yumuşak balmumumsu madde de grafit parçacıkları ile birlikte kâğıdın lifleri arasındaki boşluklardan içine nüfuz eder. Zamanla bu mumlu kısım hem sertleşir hem de havanın etkisiyle oksitlenir, grafit parçacıklarının kâğıdın bünyesine sıkıca tutunmalarını sağlar. Bu hale gelmiş grafit, kâğıdın daha derin tabakalarına indiğinden silgi ile kolayca aşındırılamaz, kâğıdın üst tabakaları alınsa dahi, yazı tam olarak silinemez.

Kırtasiyecilerde beyazdan turuncuya, yeşilden kırmızıya rengârenk silgiler bulunur. Bu renklendirmenin ana amacı silginin çocuklar için çekiciliğini artırmaktır. Renklerin bir kısmı üretim aşamasında oluşturulur ve lastiklerin değişik bileşim ve kalitelerini gösterirler ama neticede silgi basit bir lastiktir.