2017 yılında ülkemizde hayata geçen otomatik katılım, halk arasında daha yaygın kullanılan adıyla otomatik BES, 45 yaş altı çalışanların işyeri aracılıyla bireysel emeklilik sistemine dahil olmalarını sağlayan bir uygulama. Otomatik katılım sistemi ile birlikte çalışanların ve işverenlerin hayatında önemli değişiklikler yaşandı. 2017 Ocak ayında öncelikle çalışan sayısı 1000 ve üzeri olan şirketlerin sisteme dahil olmasıyla başlayan fazlı katılım süreci, 2019 Ocak ayında 5-9 arası çalışanı bulunan şirketlerin de katılımıyla sona erdi. Otomatik katılım sistemine katılımlar; işe yeni başlayan çalışanların dahil edilmesi, 5 çalışana ulaşan ve yeni kurulan şirketlerle devam ediyor.
Peki, 6 milyondan fazla çalışanın birikim yapmaya devam ettiği otomatik katılım BES nedir? Otomatik katılım BES, emeklilik dönemine yönelik birikim yapmayı sağlayan işyeri bazlı emeklilik sistemidir. Bununla birlikte, sosyal güvenlik sisteminin bir alternatifi değil, tamamlayıcısıdır. Çalışanlar otomatik katılım sistemi ile ileriye dönük tamamlayıcı bir birikim ve gelir elde etme şansı bulur. Üstelik devlet katkısı gibi pek çok avantajı da içerir. Bu sistemde çalışanlar hiçbir efor sarf etmeden işyerleri aracılığıyla otomatik katılım hesapları açılır ve ödemeleri maaşlarından otomatik olarak yatırılır. 5 ve üzerinde çalışana sahip işyerlerinin otomatik katılım BES’e 45 yaş altı tüm çalışanlarını dahil etmesi zorunludur, ancak sistemden çıkmak isteyen çalışanlar ayrılma hakkına sahiptir. Çalışanın sisteme giriş tarihinden itibaren 2 ay içinde cayma imkanı vardır.. Bu süre zarfında cayma hakkı kullanılarak ödenen katkı payları yatırım getirileri ile birlikte hiçbir kesinti olmadan geri alınabilir. Çalışanların 2 aylık sürenin ardından da diledikleri zaman sistemden ayrılma hakkı bulunuyor. Sistemden çıkış durumunda, ödenen katkı payları kesintisiz olarak alınabilirken elde edilen yatırım getirisi üzerinden, sistemde geçirilen süreye bağlı olarak değişen oranlarda gelir vergisi kesintisi yapılır. Bu sebeple çalışanlara sistemi tanıyıp avantajlarını görmeden ayrılmamaları tavsiye edilir. Ödeme güçlüğü çekildiği zamanlarda, çalışanlar sistemden ayrılıp avantajlarını kaybetmek yerine katkı payı ödemeye ara verme haklarını kullanarak ara verme süresinin sonunda ödemelerine devam edebilirler. Çalışanlar işten ayrılma durumunda da sistemden ayrılmak yerine ödemelerini kendi yapmayı tercih ederek otomatik katılım sisteminde birikim yapmaya devam edebilir.
Otomatik katılım BES hesabına ödenen tutar “katkı payı” olarak adlandırılır ve prime esas kazancın %3’ü olarak belirlenir. Örneğin; aylık 3.000 TL prime esas kazancı olan bir çalışanın aylık ödediği katkı payı 90 TL olur. Otomatik katılım sisteminde de gönüllü bireysel emeklilik sisteminde olduğu gibi %25 devlet katkısı avantajı bulunur. Mevzuatta belirlenen koşullar dahilinde yatırılan her katkı payı için katkı payının %25’i tutarında devlet katkısı hesaplanır. Gönüllü bireysel emeklilik sisteminden farklı olarak otomatik katılımda bir defaya mahsus 1.000 TL devlet katkısı elde etme hakkı bulunur. Bu tutar 2 aylık cayma süresinin sonunda sistemde kalmaya devam edenlerin hesaplarına kaydedilir. Ek olarak, 10 yıl sistemde kalıp 56 yaşını doldurduğunda yani otomatik katılımdan emeklilik hakkını elde ettiğinde, bu hakkını en az 10 yıl süreli gelir sigortası yaptırarak kullanan çalışanlara toplam birikiminin %5’i kadar ilave devlet katkısı ödenir.
Yorum Yap