Kıble kelime olarak cihet, yön, yönelme manalarına gelmektedir. İslami bir terim olarak ise, Mekke’de bulunan Kâbe (Beytullah) istikametine kıble denilir. Kıble, Kâbe binası değil onun bulunduğu arsadır. Yani, namazda yönümüzü dönmemiz farz olan Kabe’nin coğrafi yönü olarak ifade edilebilir.
Namaz ancak kıbleye yönelerek kılınırsa caiz ve sahih olur. Buna ister farz olsun, ister nafile olsun tüm namazlar ile cenaze namazı ve tilavet secdesi de dahildir. Kıble, Mekke’de bulunanlar için Kâbe’nin kendisi; Mekke dışında olanların ise Kâbe yönüdür. «Artık yüzünü Mescid-i Haram semtine çevir; bulunduğunuz yerde yüzlerinizi o yöne çevirin.» (Bakara Sûresi, 2/144.)
Görülüyorsa kıbleyi direkt Kâbe belirlemiş olur. Kâbe görülemiyorsa, Ebu Hanife’ye göre Kâbe’nin olduğu cihet esastır. Namaz kılan kişinin Kâbe yönünde durması kafidir. Çünkü uzak mesafelerde Kâbe’yi tam olarak karşımıza almanın mümkünatı yoktur. Kıblenin kesin olarak bilinmemesi durumunda namaz kılacak kişinin kıble yönünü tespit için araştırma yapması gerekmektedir. Gerekli araştırmadan sonra belirlediği kıble yönüne doğru namazını ifa eder. Böyle durumda kıble yönü yanlış bile olsa namaz sahih olur. Araştırma yapılmadan namaz kılınır ve yanlış kıble yönüne durulduğu anlaşılırsa namaz yeniden kılınarak iade edilir.
Genellikle insanlar evlerinin veya işyerlerinin yakınındaki camilere göre kıble yönünü tespit ederler. Böylece kıldığımız namazlardan kıbleye yönelme noktasında şüphe oluşmaz. Zira namazda kıbleye yönelen kimsenin tam tamına (milimlik fark ile) Kâbeye yönelmesi mümkün değildir. Zaten Kabe’yi de kapsayan Mescid-i Haram cihetine doğru yönelmiş olmak yeterli görülmektedir. Ayette; “(Ey Muhammed!) Nereden yola çıkarsan çık, yüzünü Mescid-i Haram’a doğru çevir.!..” (Bakara, 2/150) denilmektedir. Buradan hareketle yakınımızdaki camilere bakarak yaptığımız kıble yönü tespitlerinde hususiyetle şüpheye yer vermemeli, fazlaca evhama kapılmamalıyız. Bununla birlikte namaz kılacak kişinin gücünün yettiği ölçüde kıbleye yönelmesi dini bir vazifedir.
Peki Kâbe yönü nasıl bilinebilir;
a) Yanınızda pusula var ise manyetik sapmaları da hesaba katmasını biliyorsa, onunla kıble yönü tayin edilebilir. Kıble pusulası bu hususta size yardımcı olacaktır.
b) Şehirlerde camilerdeki mihraplar ve minarelerin şerefeye açılan kapısı kıble yönünü gösterir.
c) Camilerden uzakta iseniz yerli halka sorabilirsiniz.
d) Deniz veya çölde olanlar güneşli havada güneşe göre kıble yönünü belirleyebilirler. Geceleyin ise yıldızlarla kıble ciheti belirlenebilir.
e) Takvimlerdeki kıble saati vaktinde güneşe doğru dönerek kıble cihetini tespit edebilirsiniz. Başkaca yöntemler olsa da bu yöntemler bize kifayet edecektir.
Kıble yönünün tam bir şekilde bulunması ancak pusula ile sağlanabilir. Pusula ile de en doğru sonucun alınması için kıble açısı ve manyetik sapma açılarının bilinmesine ihtiyaç duyulur. İşte özelde ülkemizdeki birçok merkezin genelde ise dünyadaki birçok merkezin kıble açısı ve manyetik sapma açılarını öğrenebileceğiniz www.kiblebulma.com sitesini sizlere öneriyoruz. Bu çalışmada kuzey yönünü başka imkanlar vasıtasıyla belirlediyseniz kullanacağınız (gerçek kuzeye göre) kıble açısını ve manyetik sapma açısını da dikkate alındığı pusula için kıble yönü açılarını bulabileceksiniz. Yine bu çalışmada Google Maps alt yapısı kullanılarak işyerinizin, evinizin veya bulunduğunuz yerin kıble yönü çizgisini alarak daha kolay şekilde kıble yönünüzü belirleyebilirsiniz.
Yorum Yap